Laat je intuitie spreken - of je gevoel, je mensenkennis, je ervaring met wat natuurlijk is.
Een echte Vermeer, het meisje met de parel-oorbel
Een "vanMeegeren-Vermeer"
Het linkergezicht is levend, er spreekt heel veel gevoel uit. Onzekerheid of iets droevigs. Ze kijkt naar de schilder. Het rechtergezicht is een "uitbeelding" van een gevoel - maar laat geen echt gevoel zien. De blik doet ego-centrisch aan, hij kijkt niet, is alleen naar binnen gericht, of nergens op. Bovendien heeft het hoofd geen diepte, geen inhoud. De huid is niet levend, het haar lijkt niet op haar.
Een vervalser is geen goede schilder. Als hij dat wel was, zou hij alleen eigen werk maken, ook als hij geen bekendheid kreeg. Het hertje hiernaast is geen vervalsing, het is een "echte van Meegeren", maar ook hier is alles levenloos. Plat getekend, zonder inhoud en zonder werkelijke uitdrukking. Waar het lijf wel inhoud lijkt te hebben, lijkt het op een zak met klonten er in.
Dus het onderscheid tussen echt en vals is hetzelfde onderscheid als tussen goed en middelmatig. Bij een naturalistisch schilderij van mensen of dieren, een boom of een landschap, is het redelijk makkelijk te zien. Je "voelt" het, omdat je weet hoe 'leven' er uit ziet.
Het wordt veel moeilijker bij een schilderij dat niet "levensecht" is. Abstract bijvoorbeeld, of een uitbeelding van ideeën. Het is hetzelfde gevoel, maar minder makkelijk tevoorschijn te halen. Je "voelt" of een schilderij zuiver is, en of de lijnen sterk, natuurlijk en sprekend zijn. In de ets hiernaast is dat allemaal niet het geval. Hij doet smoezelig aan. De figuren "hangen", vooral hun benen lijken op natte spaghetti. Er is geen evenwicht en geen spanning.
Dit is een echte ets van Anton Heyboer. Hier heerst een kalmte die aan eeuwigheid doet denken. Er is evenwicht, en de ets geeft een gevoel alsof je een speciale diepe wereld binnen kijkt. Hij is intrigerend. Hieronder een ets-detail met figuren van Heyboer.
In het geval van de etsen van Anton Heyboer is er een manier om echt van vals te onderscheiden. Leg twee afbeeldingen naast elkaar: een van de grot van Lasceaux, en een ets van Heyboer.
En probeer dan hetzelfde met een ets uit de "Collectie Santen (of "Haarlemse Jaren" of "Missing Years" of hoe ze ze verder mogen noemen).